In elk land werkt solliciteren anders. In Nederland is het goed te laten zien waar je goed in bent en hoe dit bij een baan past. Het is ongebruikelijk om aan het begin van een gesprek te vragen wat je gaat verdienen, dit doe je bij voorkeur achteraf. Stel tijdens een gesprek ook wat vragen aan de werkgever zodat je laat zien dat je interesse hebt en iets over het bedrijf hebt gelezen. Bij bepaalde banen kan er gevraagd worden om een intelligentie- of persoonlijkheidstest te doen.
Voordat je je aanmeldt kijk je naar de vacature:
Wat zijn de eisen en kun je daaraan voldoen?
Hoeveel uur en wanneer moet je beschikbaar zijn en past dit bij jouw beschikbaarheid?
Welke werkervaring en vaardigheden zijn nodig, en sluit dit aan bij waar jij goed in bent?
Is er een minimale opleiding nodig? Voor sommige beschermde beroepen (zoals arts) is een buitenlandse opleiding niet altijd voldoende. Voor andere beroepen kan een vergelijkbare buitenlandse opleiding voldoende zijn
Wat voor bedrijf is het, en past dit bij jou?
Als je op een eerste gesprek mag komen, zorg dan voor een goede eerste indruk en bereid je goed voor:
Kom op tijd
Let op een open houding
Geef een stevige hand bij binnenkomst en kijk elkaar aan
Doe je telefoon uit
Oefen sollicitatievragen
Zorg dat je over elk deel van je CV iets kan vertellen
Zoek wat informatie op over het bedrijf waar je gaat solliciteren
Een aantal vragen die vaak worden gesteld in een sollicitatiegesprek:
Kun je iets meer over jezelf vertellen?
Waarom wil je werken bij dit bedrijf?
Waarom past deze functie bij je?
Wat heb je hiervoor gedaan?
Waar ben je goed in? En waar ben je minder goed in?
Heb je nog vragen aan het bedrijf? (bereid altijd een aantal vragen voor de werkgever voor)
Gebruiken op de werkvloer
Zoals elk land, kent Nederland bepaalde gebruiken en (ongeschreven) regels op de werkvloer. Hier vind je een overzicht van de meest belangrijke.
Werkweek Je spreekt met je werkgever af wat jouw werkweek is. Bij sommige bedrijven zijn de werkdagen maandag tot en met vrijdag, maar in bepaalde beroepen (bijvoorbeeld zorg of horeca) kunnen zaterdag en zondag ook werkdagen zijn. Een fulltime werkweek is afhankelijk van de sector 36 – 40 uur per week. Een werkweek mag nooit meer dan 60 uur per week zijn en over een periode van 5 weken mag je gemiddeld maximaal 55 uur per week werken
Werktijden Je spreekt je werktijden af met je werkgever. Een dienst mag volgens de wet maximaal 12 uur duren. Voor mensen onder de 18 jaar en zwangere vrouwen gelden andere regels
Pauze Bij meer dan 5,5 uur werken heb je recht op minimaal 30 minuten pauze (dit mag ook twee keer 15 minuten zijn). Bij meer dan 10 uur werk heb je recht op minimaal 45 minuten pauze (dit mogen ook meerdere korte pauzes zijn). Soms is er in een cao afgesproken dat je recht hebt op meer pauze. Pauzes mogen niet aan het begin of het einde van jouw werkdag zijn.
Rust Na een werkdag mag je minimaal 11 uur niet werken. De rustperiode van 11 uur mag eens in de 7 dagen ingekort worden tot minimaal 8 uur, maar alleen als het nodig is voor het werk. Standaard heb je per 7 dagen ook recht op 36 aaneengesloten uren rust. Dit kan ook uitgespreid worden over 14 dagen, waarbij je in totaal 72 uur rust moet hebben in maximaal 2 periodes. Als jouw beroep een cao heeft, dan kunnen er andere regels gelden.
Er zijn naast dit soort regels, zijn er ook een aantal kenmerken in de Nederlandse (bedrijfs)cultuur:
Informeel: contact met collega’s is vaak informeel en pauzes worden samen gehouden. Hiërarchie speelt niet zo’n grote rol, iedereen mag input en ideeën delen
Direct: Nederlanders zijn eerlijk en direct, bijvoorbeeld in het geven van feedback, vaak met efficiëntie als reden. Dit kan soms ongevoelig overkomen, maar is niet zo bedoeld
Feedback: Nederlanders zijn gewend om feedback te geven en te krijgen. Werkgevers en werknemers geven elkaar ook feedback, bijvoorbeeld tijdens een functioneringsgesprek. Dan bespreek je wat er goed gaat en wat er beter kan, hierbij mag je eerlijk zijn
Mening delen: Nederlanders delen graag hun mening, gevraagd of ongevraagd
Overeenstemming:
Nederlanders vinden het belangrijk om er met elkaar uit te komen
Nuchter: over het algemeen pronken Nederlanders niet veel over wat ze hebben bereikt
Initiatief:
Nederlanders vinden het fijn als je initiatief neemt en flexibel bent, bijvoorbeeld in het inbrengen van ideeën of het verplaatsen van afspraken
Plannen: Nederlanders maken over het algemeen voor veel dingen afspraken van tevoren in plaats van iets spontaan te doen
Openheid: de Nederlandse cultuur heeft weinig taboes, bijna alles is bespreekbaar
Vrijheid: mensen zijn vrij in keuze voor bijvoorbeeld seksuele voorkeur, religie of politieke voorkeur
Diploma's en ervaringen
Je kunt beroepen indelen in ongeveer vier groepen:
Praktische beroep zonder opleiding, zoals horecamedewerker, bezorger en schoonmaakmedewerker
Praktische beroepen met een opleiding, zoals monteur, administrateur en verpleeghulp. Voor deze beroepen wordt vaak een diploma in het Middelbaar Beroeps Onderwijs (MBO) gevraagd
Praktische beroepen op hoger niveau, zoals HR-medewerker, leraar basisonderwijs en accountant. Hiervoor wordt meestal een diploma in het Hoger Beroeps Onderwijs (HBO) vereist. Dit zijn vaak praktische beroepen, waarbij kennis van theorie ook vereist is
Gespecialiseerde (theoretische) beroepen, zoals onderzoeker, analist en engineer. Hiervoor wordt vaak een diploma in het Wetenschappelijk Onderwijs (WO) of HBO vereist.
In Nederland is het soms mogelijk om op basis van werkervaring door te groeien naar bepaalde beroepen. Verder is het mogelijk om omscholingsprogramma’s te volgen, waardoor je geschikte (nieuwe) vaardigheden voor beroepen kunt leren.
Als je een diploma uit het buitenland hebt, kun je deze laten waarderen waardoor je weet aan welk Nederlands niveau jouw diploma gelijk staat. Een werkgever kan dan beter inschatten wat je kennis en vaardigheden zijn. Op de website van Nuffic (https://www.nuffic.nl/onderwerpen/diploma) vind je informatie over de waarde van jouw diploma in Nederland. Als je een verblijfsvergunning hebt, kan je op deze website een officiële diplomawaardering aanvragen.
Inburgering en de Nederlandse taal
Hoe belangrijk is het om de Nederlandse taal te beheersen? Welke talen je spreekt is vaak belangrijk voor jouw mogelijkheden tot werk. Het hangt van je beroep af hoe belangrijk het is om Nederlands te spreken. Bijvoorbeeld bij beroepen waar je veel met klanten praat, is Nederlands belangrijk. Voor sommige praktische banen zoals schoonmaakwerk is dit vaak iets minder belangrijk.
Mocht je niet zo goed Nederlands spreken, dan komt Engels in Nederland ook van pas. De meeste Nederlanders spreken goed Engels. Er zijn een aantal dingen die je kunt doen als je de Nederlandse taal niet zo goed beheerst:
Voorbereiding:
bereid een gesprek goed voor. Lees je in en leer wat handig woorden uit je hoofd
Technologie:
houdt bijvoorbeeld handige taalapps of websites (zoals Google Translate) bij de hand)
Lichaamstaal:
gebruik gebaren, lichaamstaal en gezichtsuitdrukkingen
Geduld: wees geduldig naar elkaar toe en geef elkaar de tijd
Oefening: zorg dat je zoveel mogelijk Nederlands blijft oefenen. Het kan soms lastig zijn omdat veel Nederlanders zullen schakelen naar het Engels als ze merken dat jouw Nederlands nog niet zo goed is. Dat is goed bedoeld, maar je kunt aangeven dat je liever je Nederlands oefent
Je kunt op meerdere manieren de Nederlandse taal oefenen, bijvoorbeeld door:
Taalcursussen
Taalcoaches of taalmaatjes
Vrijwilligerswerk
Gesprekken met collega’s, vrienden, buren of schoolouders
Nederlandse tv programma’s of boeken
Nederlandse spelletjes
Uitstapjes zoals musea, de bioscoop, de markt of de bibliotheek
Apps en websites (zoals Duolingo)
Hoe combineer ik mijn inburgering met werken? Een baan kan soms lastig te combineren zijn met het schema van je inburgering. Daarom is het belangrijk om met je werkgever je rooster van je inburgering te bespreken als je begint met werken. Geef aan op welke dagen en tijdstippen je niet kunt werken. Geef ook aan dat het rooster kan veranderen en geef die veranderingen op tijd door aan je werkgever.
