Succes op de werkvloer

Het bieden van goede begeleiding op de werkvloer is tijdens de eerste maanden essentieel voor het verduurzamen van een match. Hierbij loont het om duidelijke afspraken te maken vanaf het begin; een aanspreekpunt te stellen, in contact te blijven en daarbij ook eventuele taalbarrières zo veel mogelijk te verkleinen en ondervangen. We kunnen niet verwachten dat iemand de taal perfect beheerst: om een taal onder de knie te krijgen moet je in de praktijk oefenen, maar om de taal te oefenen moet men wel toegang hebben tot nieuwe contacten en werk. Voor de taaleisen spreken we in de Europese CEFR-taalniveaus. Het tempo waarin iemand een taal leert, kan informatie geven over leerbaarheid. Maar het leerproces wordt vele malen versneld, als iemand ondergedompeld wordt in een Nederlandstalige omgeving.

Culturele verschillen kunnen al vanaf de eerste stap in werving en selectie zorgen voor (onbewuste) vooroordelen en mogelijke ruis. Bijvoorbeeld tijdens het lezen van een eerste motivatiebericht ‘Ik wil een baan’ of tijdens het beoordelen van CV’s met een gat en (nog geen) actuele werkervaring. Iedereen wil een goede werknemer zijn, maar welk gedrag je daaraan koppelt kan cultureel bepaald zijn. Zo kan een werkzoekende met een vluchtachtergrond graag een eigen inkomen willen, maar kan de motivatie ‘ik wil geld’ opgevangen worden als desinteresse of niet gemotiveerd genoeg voor het werk. Een ander voorbeeld is de interpretatie van iemands houding tijdens een gesprek: zo wordt in de ene cultuur terughoudendheid als zeer positieve bescheidenheid opgevat, terwijl het in een andere cultuur kan overkomen als gebrek aan motivatie en assertiviteit. Een duidelijker en cultuurgericht overzicht van de meest voorkomende culturele verschillen en hoe je deze kan overbruggen of herkennen, kun je vinden in de theorie van ‘the culture map’.

1. Kijk met kritische en open blik naar je huidige wervingsprocedure

Focus op competenties en kijk kritisch naar je taal- en diploma-eisen. Het is goed om je te realiseren dat een eerste telefonisch contact of een digitale Nederlandse test met tijdsloten heel moeilijk is als iemand minder taalvaardig is.

2. Heb oog voor het individu achter de vluchteling

Het is fijn om als mens gezien te worden en dat er ruimte is voor (een zekere mate van) persoonlijk contact.

3. Investeer tijd en aandacht

Zorg voor duidelijke afspraken en biedt ondersteuning door:

• Het inwerkproces te verlengen
• Te bepalen welke woorden en begrippen iemand eerst moet kennen om de taken te kunnen doen
• ‘Jobcarving’ te overwegen, waarbij je een functie opdeelt in stukjes zodat de werknemer in stappen aan alle vereiste van de functie kan voldoen 
• Te zorgen voor duidelijkheid bij beide partijen en in contact te blijven. Bied hierin ook ondersteuning aan recruiters, HR-medewerkers en hiring managers

4. Creëer draagvlak bij je personeel en het management

Kijk goed naar de draagkracht om nieuwkomers in te werken en draaglast van het team.

5. Zorg voor een goed Diversiteit & Inclusie-beleid (D&I) en een veilige werkomgeving

Heb hierbij ook oog voor de ongeschreven regels, werkcultuur en werktaal binnen je bedrijf. Vraag hierbij ook naar de ervaringen van de vluchteling.

6. Organiseer mentorprogramma’s

Regel bijvoorbeeld een buddy binnen het bedrijf.

7. Stel tijd voor eventuele scholing beschikbaar

Denk hierbij aan mogelijkheden door WEB-gelden (Wet educatie en beroepsonderwijs) en financiële ondersteuning van de gemeente of met bijvoorbeeld het O&O fonds.

8. Werk samen

Het is niet nodig om alles alleen te regelen. Vooral voor een MKB kan het nuttig zijn om samen te werken met andere bedrijven die ook vluchtelingen aannemen.

Er zijn ook externe partijen die kunnen helpen om nieuwe werknemer(s) te begeleiden. Zeker indien er geen mogelijkheid of capaciteit is om mensen intensief te begeleiden, kun je een beroep doen op een persoon of instantie die dit wel kan, bijvoorbeeld VluchtelingenWerk Nederland of de gemeente. Zo kunnen bijvoorbeeld arbeidscoaches, individuele coaching of in sommige gevallen ook begeleiding voor de werkgever worden ingezet.